IDA BOHATTA

Bohatta-Morpurgo, Ida; Buchillustrationen
geboren: 1900 in Wien	gestorben: 1.11.1992 in Wien

Bohatta-Morpurgo absolvierte ihre Ausbildung an der Wiener Kunstgewerbeschule. Bereits mit 19 Jahren begann sie Bücher für verschiedene Verlage zu illustrieren, darunter Lesefibeln, Lieder- und Geschichtensammlungen. Teilweise verfaßte sie auch selbst die Texte bzw. Verse zu ihren Bildern. Ab 1926 arbeitete sie für den Münchner Ars Sacra Verlag des Josef Müller. Bis zu ihrer Heirat im Jahre 1923 wohnte sie in der elterlichen Wohnung Wien, Gärtnergasse 12. Dann übersiedelte das junge Ehepaar ins Haus Wien, Reisnerstraße 33. Bild: Bezirksmuseum Landstraße

Ida Bohatta veröffentlichte über 100 Titel, die in einer Gesamtauflage von mehr als fünf Millionen Exemplaren erschienen. Ihre Bücher wurden in 13 Sprachen übersetzt und haben sich zu begehrten Sammelobjekten entwickelt. Ihre Motive waren neben religiösen Themen Wichtel, Zwerge, vermenschlichte Pflanzen und Tiere. Ihr Werk spiegelt eine heile Welt und ihre tiefkatholische Gesinnung wider und appelliert an des Lesers Wohlverhalten, Glaubenstreue und Nächstenliebe, aber auch an Strebsamkeit und Fleiß. Die stets wohlwollenden Kritiker ihres Werkes vermeiden es, von Kitsch zu sprechen. Während des zweiten Weltkrieges war sie keinen beruflichen Einschränkungen unterworfen. Sie wurde 1938 in die Reichsschrifttumskammer aufgenommen und ihre Bücher offiziell empfohlen. Es ist aber anzumerken, dass sich keine Hinweise für ein nationalsozialistisches Engagement finden. Besondere Erwähnung verdienen auch ihre

Bohatta-Morpurgo illustrierte einige Bücher der bekannten Kinderbuchautorin Annelies Umlauf-Lamatsch. Bilder links und mitte: In der Heimat der Blumen, Wien, 1932, Deutscher Verlag für Jugend und Volk. Bild rechts: Mein erstes Geschichtenbuch, Wien, 1928, Deutscher Verlag für Jugend und Volk, zum Unterreichtsgebrauch an Volksschulen zugelassen (1928)

Bild links und mitte: Ringa Ringa Reia, Wien, 1942, Deutscher Verlag für Jugend und Volk. Bild rechts: Die von Bohatta-Morpurgo geschaffenen Fleißbildchen in einer schönen Neuauflage des Verlages Ars edition.

(ca. 1938)

De Aardbes.   ‘Lieve aardbei, 't smaakt me fijn!   Maar... ik moest me schamen,   Want ik kan u nooit iets geven;   Werkelijk dat doet me pijn.’       ‘Lieve miertje wees gerust;   't Is mijn grootste vreugd in 't leven,   Om maar altijd weg te geven.   Snoep dus vrij naar hartelust.’
[p. 4]
[p. 5] De Kruisbes.   ‘Jij ziet er heus, maar lelijk uit,’   Zo sprak de mus brutaal   ‘Je zit vol stekels overal,   Ik vind het een schandaal!’       Heer Kruisbes lachte maar, en zei:   ‘En toch houdt iedereen van mij!   Jij ziet alleen de buitenkant...   Je hebt niet veel verstand!’   [p. 6]   De Aalbessen.   ‘Nooit kunnen wij,’ zo spraken zij,   ‘Den Heer voldoende loven.’       Dus vroegen zij nog één erbij,   Uit 't paradijs hierboven.       Toen maakte God de witte bes;   Nu zingen zij te samen:   ‘Dat God in zijn voorzienigheid   Zij hooggeprezen, Amen.’   [p. 8]   Bosbes en jenneverbes.   ‘Wij lijken sprekend op elkaar,   Maar ik ben goed en zij is slecht’   - Voorzichtig, kinderen, luistert maar,   Wat of de bosbes verder zegt! -       ‘Al smeek ik ook, zij wil niet gaan,   Ze blijft toch vlak hier bij me staan!   Och kindje toe, vergis je niet,   Want anders volgt er groot verdriet.   Zij is vergiftig! Ken haar goed!   Ze heeft, als ik, een blauwe gloed,   Maar draagt een grote groene kraag;   En groene haren, stijf omlaag.   Hieronder zie je haar portret,   En ook het mijne. Opgelet!   Uw zeer bezorgde Bosbes.   dat is zij   zo zie ik er uit. [p. 10]   De Framboos en de Boomwants.   Framboosje sprak: ‘Tot eer van God   Is alles hier op aarde.   Ik kreeg van Hem een zoete geur,   Een fijne smaak, een mooie kleur,   Maar wat heb jij voor waarde,   Waarom je Hem moet dankbaar zijn?   Of heeft Hij jou vergeten?’       ‘Ik dank hem voor mijn boze reuk;   Nu wil mij niemand eten!’   [p. 12]   [p. 13] De zwarte Nachtschade (die op de vuilnisbelt groeit)   Nachtschade is een boze plant;   Zijn bes verbergt de dood.   Hij bloeit zelfs op het slechtste land   En wordt ook daar nog groot.       Hij tiert in afval en in puin   Al even goed als in de tuin.   Het boze groeit wel overal...       Het is een droef geval.!   De Braambes.   De Braam is boos en wild, 't is waar,   Ze krabt en schramt en doet je pijn.   Toch geeft ze ook haar vruchten graag.   Zeg, weet je wie als bramen zijn?       Je hebt soms kinderen die vandaag   Heel stout en boos zijn, morgen zoet.   Leek jij een boze braam, misschien?   Maak alles dan maar gauw weer goed!   [p. 15]   Het Doodkruid.   De aardbei smaakt zoo fris en fijn,   De druif geeft ons de edele wijn,   Maar 't doodkruid wilde enkel maar   Vol zwart vergif, vol boosheid zijn.       Toen sprak de lieve goede God:   ‘Gij zult de kinderen leren,   Te luisteren naar mijn gebod;   Hun ouders' wil te eren;   En nooit te nemen wat niet mag,   Ook als geen enkel mens het zag.’   [p. 17]   De roode bosbes.   God ziet zo graag dat kindertjes   Gezond en vrolijk zijn.   Dus schiep Hij voor hen allemaal   Een wondermedicijn.   In iedere bosbes zit een drop   Van 't zoete wonderdrankje;   Eet dus gerust die bessen op,   Maar bidt een lief bedankje!   [p. 19]   De Druif.   De wijnstok reikt naar hoger, kind;   Zo moet je doen in 't leven.   God heeft de mensen in 't geloof   Een hechte steun gegeven;   De hoop is als een rank, mijn kind,   Die helpt ons hart naar boven;   De liefde is de edele druif   Die groeit in hemelhoven.   [p. 21]   De Lijsterbes.   Er werd geen enkel ding, hoe klein,   Om zich alleen geschapen;   Het blad is voor de kevertjes,   De weide voor de schapen.   De bloem is voor de vlindertjes.   Voor 't vogeltje: de lijsterbes.   Hier zie ik voor de kindertjes   Een mooie levensles:       Zij moeten steeds, al zijn ze klein,   Toch altijd iemands vreugde zijn.   [p. 23]   De Maretak.   Ik groei wanneer de lieve zon   De aarde zet in gloed;   Maar ook wanneer de bittere kou   Mijn takjes beven doet.   Zo lijk ik op de liefde, kind,   Die overal blijft leven,   En al wie eenzaam is en koud   Een beetje troost wil geven.   [p. 25]   Austrian author/illustrator Bohatta was famous for these sweet little books full of words and images about fairies, flowers, elves, gnomes, and in this case, wee babe shooting stars. Books with names like The Cloud Kitchen, The Busy Savers, The Hardworking Bee, The Misjudged Mushroom, andThe Helpful Dwarves, she published over a hundred in her lifetime. The Little Star Out of a billion stars here am I just this one, Turning up my distant face Like any other sun. Quietly giving light Is all the joy I know, Sharing all my own delight With everyone I know. How do you spell A-D-O-R-A-B-L-E? I'm not sure when or in what format these books were originally published, so if anyone knows, speak up! From: 'Weihnachten mit Ida Bohatta'